İçeriğe geç
ana sayfa » SANAT TARİHİ » Mısır Resminde Renk

Mısır Resminde Renk

    Mısır Resminde Renk

    Doğal nesnelerden elde edilen renkler; sözgelişi kök boyaları, Mısır resim sanatçılarının belli başlı malzemeleri arasındadır. Okr (aşı boyası), mavi ve yeşil renkler elde etmek için dövülmüş emaye, is birikintileri, yarım kalmış resimlerin yakınındaki kaplarda bulunmuştur. Boya malzemesi suyla karıştırılarak inceltilmiş ve çam sakızı eriyiği ile de yapışkanlığı sağlanmıştır. Okr renklerinin insan ve hayvan bedenlerinde kullanıldığını görüyoruz. Bu renkten kırmızı, kahverengi ve sarı gölgeler de elde edilebilmiştir.

    Kadın figürlerinde beden ve yüzün rengi, erkek figürlerindekinden daha açıktır. Ancak, kadın ve erkek gruplarında açık ve koyu renk çeşitliliklerine de rastlanabilir. Beyaz, elbiselerde ve bazı durumlarda da zemin rengi olarak kullanılmıştır. Okr ve beyaz karışımından, çok kullanılan bir çeşit pembe elde edilmiştir. Renk kullanımının bir başka yanı da, boyanın kalın ya da ince sürülmesinden elde edilen sonuçlardır. Sözgelişi, boyanın ince sürülmesiyle saydamlık izlenimi verilebilmiştir. Saçları boyamakta kullanılan is, zamanın yıkıntısına en çok uğrayan renk olmuştur. Mavi ve yeşil renklerinse, bitkilerde kullanıldığı göze çarpar.

    Bütün bu renklerin karışımlarından çekici ve canlı renk sonuçları elde edilebilmiştir. Yeni Krallık dönemi mezarlarında ölünün sürekli hayatını yansıtan sahnelerde sanatçıların şaşırtıcı incelikte bir renk zevkine eriştikleri görülür. Büyük meyvelikler, kurban sunakları, tezyinileşmiş su hareleri içinde ağa düşmüş balıklar, mücevher takınmış kadın figürleri bu ince renk zevkinin örnekleridir. Buna karşılık kralların ve tanrıların resmi hayatıyla ilgili sahnelerde sanatçılar gelenekler doğrultusunda dar renk sınırları içinde kalmışlardır.

    Kontur

    Mısır dünyasında ressamların daha çok kontur, yani çevre çizgisi çizenler diye adlandırıldıklarını biliyoruz. Gerçekten de Mısır resimlerinde figürü ya da motifi sınırlayan siyah ya da kırmızı renkte çizilmiş çevre çizgileri donuk ve kuvvetli bir etki bırakmaktadır. İzlenimci bir erime ve dağılma Mısır resminde hiç bilinmeyen bir şeydir. Mısır resminde bütün renklerin korunma ölçüleri, kullanıldıkları malzemeye göre değişmiştir. Mavi ve yeşil renkler bakır kapsadıkları için zamanla değişmişlerdir. İs malzemesi, beyaz renk malzemesine göre daha az dayanmıştır.

    Ancak resimlerin bulunduğu doğal şartların elverişliliği onlara bir müzeden daha geniş bakım ve korunma imkanı da sağlamıştır. Mısır resminin en çarpıcı niteliği uzun yüzyıllar süresince yasaları kolay kolay değişmeyen anlayışlara bağlılığındadır. Çeşitli görünüşlere değişmezlik sağlayan bu niteliğin, yalnız bir sanat disiplini değil, Mısır yaşam düzeninin de tipik bir yanı olduğu kesindir. Mısır mimarlığı ve özellikle Mısır sanatını daha çok karakterize eden heykel sanatında bu bağlılık gözden kaçmaz.

    Kuşkusuz, sanatçının kişisel eğilimleri bulunduğu ortamın içinde baskı altına alınmıştır. Mısır resmindeki temel farkların bu yüzden sadece çağ farkları olduğu söylenebilir. Nitekim Eski ve Orta Kralllık dönemlerini kapsayıp Krallık döneminin içlerine uzanan çok katı bir resim disiplini M.Ö. 15. yüzyıl ortalarından sonra daha hareketli, zarif ve oldukça bireysel bir üsluba yerini bırakmıştır.

    Önceleri mavi olan zeminler sonraları daha açık renkte boyanmış, daha çeşitli, daha fazla renk karışımları daha büyük bir canlılıkla ele alınmıştır. 12. yüzyıldaki Ramsesler çağında resim sanatı geniş ölçüde yaygın olduğu halde, eski disipline bağlı özenden pek eser kalmamıştır. Yine de bu çağ resmi, çizgi ve renk virtüözlüğünün izlerini taşır. Süslemedeki zenginlik de tıpkı resimdeki savrukluk gibi bir çeşit ticarileşmeyi yansıtmaktadır.

    Tabut Resimleri

    Mısır resim sanatını başka yönleriyle inceleyebilmek için papirüsler üzerine çizilmiş örnekleri ve mumya tabutları üzerinde yer alan resimleri de gözden geçirme gereği vardır. Bu tabut resmi geleneğinin Mısır’da çok daha sonraları, Roma egemenliği çağında gerçekçi portre özellikleri kazanarak sürdürüldüğünü ilerde göreceğiz. Bu portre sanatının, resim tarihinin çeşitli deneyişlerine birer kaynak niteliği taşıdığı da belirtilecektir.

    Mısır resim sanatının papirüs üzerine çizilmiş en önemli örneklerinden biri XXI. sülale zamanındandır ve Prenses Entin-ny’nin gömme papirüsü içindedir. Bu örnekte resmedilen sahnede ölünün öteki dünyaya geçiş sırasında karşılaştığı yargılama gösterilmiştir. Tahta oturmuş Osiris’in huzurunda hayvan başlı tanrı Anubis büyük bir terazide ölünün kalbini, gerçeğin sembolü olan bir tüyle tartmaktadır. Kitap ya da rulo kağıt tomarına yapılmış resimlerin en eski örneğini teşkil eden bu papirüs tomarı ölünün öteki dünyaya geçişini kolaylaştırmak için tabutunun içine konmuştu.

    Kaynakça

    Sezer Tansuğ

    Resim Sanatının Tarihi

    Eski Mısır Resim sanatı ile ilgili diğer yazılar;

    Mısır Resminde Konular

    Mısır Resminde Teknik ve Üsluplar

    Mısır Resim Sanatı

    CANVASTAR®

    Türkiye'nin En Zengin ve Kaliteli Kanvas Tablo Koleksiyonu

    Siteye Gidin