Düşünce Felsefe konulu makaleler arşivimizde sanat, kültür, sanat düşüncesi ve felsefe ile ilgili değerlendirme, makale ve çevirileri inceleyebilirsiniz
Ducane Cündioğlu Öpücük Sonlanmak her başlangıcın yazgısı. Yetkinliğe oranla başlangıçların ilkelliğinden, çiğliğinden, karanlığından dem vurmak da böylesi umutsuzlukların beslediği eski bir alışkanlık. Başlangıç demek hem umut, hem hüsran demektir çünkü. Öpmek özünde bir başlangıç edimidir, bir ilk adım, kendini başkalarına tanıtmanın en simgesel biçimlerinden, bu yüzden nesnesine göre değişmeyeceğini sananlar aldanır. Sözgelimi el öpmek, yönü […]
Egon Schiele izinde Cesky Krumlov (Krumau) 1992’de Unesco Dünya Mirası listesine girmiş, Çekoslovakya’nın incisi olan, bir masal kasabası tadındaki Cesky Krumlov, Vlatava (Moldau) nehrinin kıvrımları arasında harikulade bir yerleşim yerdir. 300 kadar historik ev ve Prag kalesinden sonra en büyük kale kompleksine ev sahipliği yapar. Gotik ve Rönesans tarzındaki bu yapılar hiç bozulmadan günümüze kadar […]
Mısır Resminde Renk Doğal nesnelerden elde edilen renkler; sözgelişi kök boyaları, Mısır resim sanatçılarının belli başlı malzemeleri arasındadır. Okr (aşı boyası), mavi ve yeşil renkler elde etmek için dövülmüş emaye, is birikintileri, yarım kalmış resimlerin yakınındaki kaplarda bulunmuştur. Boya malzemesi suyla karıştırılarak inceltilmiş ve çam sakızı eriyiği ile de yapışkanlığı sağlanmıştır. Okr renklerinin insan ve […]
Mısır Resminde Teknik ve Üsluplar Mısır duvar resimleri kayaların yüzeyleri üzerine yapılıyordu. Başlangıçta ressamlar kaya üzerinde oyuk bir yüzey meydana getirmenin güçlüğünü çekmişlerdir. Boyanın duvara yedirilmesi için oyuk yüzeylerin içinin kalın bir boya tabakasıyla doldurulması gerekiyordu. Ama sonraları kaya yüzeyi üzerinde böyle bir işlemi gerektirmeyecek bir yöntem bulundu. Bu yöntemde ressamlar girintili çıkıntılı olan yüzeyi […]
Mısır Resminde Konular Mısır resim sanatındaki konular tanrılara, dinsel törenlere ve gündelik hayat sahnelerine yönelmiştir. Ancak Mısır’da dinsel kavrayış, her bölgede ve her çağda aynı kalmıştır. Fetiş inanışları ve bölgesel inanışlar daha az ilkel olan bir din anlayışına doğru gelişmiştir. Yeni krallık döneminde Güneş inanışı Tanrı Ra’nın adına ve görünüşlerine bağlıdır. Osiris’de bütün Mısır’da bereket […]
Mısır Resim Sanatı Eski Mısır’da Resim Sanatı Eski Mısır dünyasında resim sanatı ebedi, sürekli ve kutsal olanı ifade etmek için kullanılmıştır. Mısır resim sanatı örneklerinin, büyük tapınaklar ve mezar anıtları içinde yer almasının nedeni de budur. Bu çevrede en önemli uğraşlardan birini tanrıların ve öte dünya sorunlarının oluşturması, ressamların gerçekçi üslup eğilimlerinde bile bu kavramlarla […]
ilkel resim nedir ? İnsanoğlu yazmadan önce çizmeye ve boyamaya başlamıştır. Mağaralarda ve dıştaki kaya yüzeyleri üzerinde bulunan boyalı resimler ve çizgiler, insanın binlerce yıl önce fikirlerini nasıl ifade ettiğini bize oldukça iyi gösteriyor, ama nasıl konuştuğu hakkında bilgi vermiyor. Tarih öncesi insanının çizgiyle anlattığı düşünceleri çağdaş düşünceyle yorumlamak pek de kolay bir iş değil. […]
Resimde Sanatçı Kişiliği Resimde sanatçı kişiliği konusu, çocuklardan büyük resim ustalarına kadar uzanan pek çok kişiyi kapsamına alır. Kültür çevrelerinin hemen hiç birinde, resim programlarını uygulayan sanatçılar başıboş bırakılmamışlar, toplumsal örgütlenmenin bir parçası haline gelmişlerdir. İlkel sanat dünyalarında bile resim sanatçılarının belli bir toplumsal örgütlenme çerçevesi içinde görevlendirilmiş oldukları bilinir. Resim sanatçılarının yetiştirilmesi ya usta-çırak […]
Resim ile yazının ilişkisi Resim ile yazının ilişkisi, resmin bir anlatım aracı olarak anlaşılmasını mümkün kılar. Resim, yazının bulunmasından önce doğacı bir anlatıma sıkı sıkıya bağlı idi. Yazının bulunuşu, onu bu özelliğinden sıyırıp şematizme götürmüştür. Yazının keşfi, insandaki soyutlama yeteneğinin gelişmesine bağlı bir olgudur. Soyutlayıcı yetenek yazıda bir işaretler dilinin kurulmasını mümkün kılar ve bu […]
Resimde üslup nedir ? Resimde stilizasyon ile matematik kavrayış arasında sıkı bağlar vardır. Geometrik bir düzen meydana getirme kaygısı, doğadan bir uzaklaşmadır. Ama geometrik hareket ve ritim, sanatçının istediği etkiyi yaratabilir. Doğacı sanat üsluplarında bile daima gizlenmiş bir geometrik düzen örgüsü sezilir. Bu mimari kuruluştan kazanılmış bir yetenek gibidir. Resim düzenlerinde genellikle yatık ve dik […]
Resimde biçim nedir ? Resimde biçim sorunu, taşıdığı özden, içerikten sıyrılarak ele alınamaz. Genellikle resim biçimleri ya organiktir, yani doğadaki oluşu sıkı sıkıya izler, ya da semboliktir. Sembolik biçim bir bakıma mutlak, geometrikleşmiş, değişmez kılınmış biçimdir. Aslında, resim yüzeyine aktarılmış her biçim ister organik, ister geometrik olsun, soyutlanmış bir biçimdir. Stilizasyon Organik ve geometrik sanatın […]
Resimde Renkler Resimde renk kullanımı belli bir sınıflandırmaya göre tanımlanmıştır. Rengin doğal kullanımı doğadaki nesnelerin kendi doğal renklerine uyularak, onları gözleyerek yapılan bir iştir. Ancak, göz, renk yönünden de aldanan bir organdır. Üstelik doğadaki renkler ışık değişiklerine bağlı olarak, sürekli değişimler ortaya koyarlar. Bu sorun ı 9. yüzyılda empresyonist (izlenimci) ressamların bu değişmeyi sıkıca gözlemleyen […]
Resimde ışık ve ton Resimde Işık Eğer resim kendi içinde nesnelerin ışıklandırılmış gölgelerini kapsamıyorsa bu resmin ışıkla bağıntısı doğal, dış ışık kaynaklarına dönük bir bağıntıdır. Bu daha çok Doğu ve İslam resmi için geçerlidir. Buna karşılık Batı resminde, özellikle Rönesans’tan sonra, resim kendi ışığını araştırmaya koyulmuş ve bu araştırma, Caravaggio, Rembrandt gibi ustalarda ışık-gölge açısından […]
Resimde çizgi çalışması nedir ? Resmin her çağda ve her bölgede ortak olan öğeleri, daha önce de belirttiğimiz gibi çizgi ve renktir. Çizgi, yüzey üzerinde nesnenin ilk dış sınırlandırma eylemi olduğu için renkten de önce gelir. Resmin salt çizgilendirme isteğinden doğduğu bile ifade edilmiştir. Nitekim Tarih öncesi insanının resim dünyasında da, ilkel insanda da, çocukta […]
Sanatın Öyküsü Üzerine bay gombrich söze şöyle başladı: sanat yoktur, sanatçılar vardır. bilimsel bir tanıma sahip olamayacak bir olgu olan sanat ve her biri kendi özgün bakış açılarına sahip insanlardan oluşan sanatçılar. bunu şöyle de diyebiliriz, sanat su gibi birşey değildir. ne ve nasıl olduğu kesin bir çerçeve ile belirtilmesi mümkün olmayan birşeydir. nedir peki […]
Hat Sanatı Tarihi Yazı, insanlar arasında ses unsuru olmaksızın iletişimi sağlayan işaretlerin tamamı olarak tanımlanabilir.Tarihe baktığımızda insanların yaşamları boyunca böyle bir iletişim için çeşitlli yazı türleri kullandıklarını görmekteyiz. Toplumların kültür mirasının geçmişten nesillere aktarılması, bilinmesi, tanınması ve değerlendirilmesi de yazı vasıtasıyla olmaktadır. İnsanlığın tarihi kadar eski olan yazı, yüzyıllarca çok yavaş bir şekilde gelişmiştir. Yazı […]
Yaratıcılık ve Ustalık Üzerine Bugünlerde yoğun bir şekilde ünlü ressamların eserleri ile meşgulüm. Uzun yıllardır yürüttüğümüz bir ansiklopedi çalışmamızın yenilenmesi ve ilaveleri ile uğraşıyorum. Tek tek bütün ustaların eserleri ve yaşam öykülerini elden geçiriyor, tablolar hakkındaki bilgileri tazeliyor ve yeni ulaştığım eserlerini inceliyorum. Oldukça zahmetli, detaylı sabır gerektiren ama bir o kadar da sürükleyici bir […]
Hat sanatı ne demektir? Hat, sözlükte uzun ve doğru yol, birçok noktaların birbirine bitişerek sıralanmasından meydana gelen çizgi, çizgiye benzeyen şeyler ve yazı” gibi anlamlara gelir.; mastar olarak yazı yazmak manalarına gelir. Çoğul olarak, ekseriya, hutut veya ahtat kullanılır. Hat Sanatı ve Arapça’da çizgi ya da bir satır yazı anlamına gelen hat sözcüğü, bugün Arap […]
insan neden sanat yapar? Bilim ve sanat arasında köprü kurma girişimi Nörolog Prof. Dr. H. Tuğrul Atasoy, insanın üretimi olarak sanatı, felsefe, antropoloji, biyoloji ve tıp referanslarıyla tanımlıyor. “İnsan Neden Sanat Yapar”, sanatın insan varoluşu açısından gerekliliğinin maddi temelleri üzerine okumak isteyenler için rehber niteliğinde. Bilim, tüm dünyada hızla ilerliyor ve evreni açıklamada her geçen […]
En Pahalı Olan En Değerli mi Sanat A.Ş. FORBES (Türkiye) ekonomi/finans dergisi Ekim/2009 sayısında Türkiye’nin “En Pahalı Ressamları 50” başlıklı bir dosya yayımladı. Dosya içerisinde bu ‘en pahalı 50 ressam’dan oluşturulmuş bir de isim listesi/sıralaması yer alıyor. Liste birkaç yıldır ticari olarak aşırı zorlanıp sıkıştırılan ve altüst edilen sanat piyasasını biraz daha karıştırmaya yetti de […]
Çağdaş Sanat Balonu Nasıl Patladı Bundan 20 yıl sonrasını görebiliyorum. Tate Britain’de 21. yüzyılın ilk 10 yılının sanatına ayrılmış bir oda. Serginin ismi “Balon Milyarderlerin Sahte Ganimetleri” ve duvarda açıklamalar kısmında şöyle yazıyor. ” 21. yüzyılın ilk on yılı dünya tarihinin en büyük sanatsal değer artışını gördü. Küresel zenginliğin eşi görülmemiş yükselişi, sanat eserleri için ucuz […]
Değişen Sanat ve Anlam Yitikliği Tarihi incelediğimizde ‘sanat becerilerinin anlamını yitirmesi’ ile ‘avangard’lık paralel olarak gelişen iki olgu olarak karşımıza çıkıyor. Bunun başlıca sebebi ise inkar edilemez biçimde fotoğraf makinesinin icadıdır… 19. yüzyıl ortalarında Delaroche’un söylediği varsayılan. Bugünden itibaren resim ölmüştür.’ sözü aslında bir iletişim ve belgeleme yönteminin sonunun geldiğini haber veriyordu… Ölen sadece resim […]
Fotorealizm akımı Hipergerçekçilik Fotorealizm akımı yani Hipergerçekçilik son yıllarda ilgiyi daha fazla çekmeye başladı. Önce Sotheby’s’de yapılan Çağdaş Türk Sanatı fuarında oldukça yüksek fiyata alıcı bulan Taner Ceylan’ın fotogerçekçi işi, Ruhani ve sonra, bu akımın Türkiye’deki en önemli isimlerinden Mustafa Sekban’ın sergisiyle, fotopentür üzerine daha çok konuşur ve sanat mecrasında tartışır olduk. Klasik resmin yanında […]
Nekka Ekmek Okka Köfte | Peyami Gürel 2010’da Avrupa’nın Kültür Başkentlerinden biri olacağız. Yalnız değiliz, aynı statüde iki şehir daha var. Almanya’dan Essen, Macaristan’dan Pecs şehri. Abartılmaması gereken bir statü. Daha önceki yıllarda Kültür Başkentliği yapan şehirlerden kaç tanesini ve hangi etkinlikleri ile hatırlıyorsunuz? Cevap verebilecek okurların sayısının çok az olacağını tahmin etmek güç değil. […]
Bizim Nedenimiz Bizim Sanatımız Catherine Bornet Londra’daki Tate Modern Britain Müzesi’nde küratörlük yapan Catherine Bornet’nin dünyaca ünlü çağdaş plastik sanatlar kaleme aldığı yazının çevirisini yayınlıyoruz. Sanat dünyasındaki son yıllarda görülen değişim ve dönüşüm ivmesi üzerine derinlemesine bir inceleme yapan Bornet, referans noktası olarak da Blake Stimson ve Gregory Sholette’in yeni inceleme kitabı “Modernizm Sonrası Kolektivizm: […]
Sanat Nereye Gidiyor Jim Lane Sanat Nereye Gidiyor? başlıklı makale ABD’li sanat tarihçisi ve küratör Jim Lane’in tarafından kaleme alındı. Biz de çevirisini sunuyoruz. Sanat, sanatçı ve sanat eseri algısının nasıl değiştiği üzerine değerlendirmeler yapan, ayrıca modern ve post-modern sanat akımlarına inceden ama etkili dokunuşlarla değinen bu yazı, ABD’nin önemli sanat gazetesi Art Newspaper’ın Şubat […]
Sanatta teori üzerine Sanatta teori üzerine söz etmek için önce kadim yaklaşımlara bakmak gerekecek. Sokrates “Sanat taklittir.” dediğinde taklitin sanat için gerekli olduğu kavramı anlaşılabileceği gibi, bu teorinin bir şeyin taklidi olmadan yapılan sanat eserlerinin sanat olmayacağı sonucuna da ulaşılabilir. İlk yargım “Sokrates”in sözüne daha iyimser ve mantıksal bir yaklaşımdır. Taklitten kasıt gerçek dünya nesnelerinin […]
istanbul sanat evi iletişim tel; 0216 459 00 17 – 0553 985 18 38 / Email:[email protected]
